میوه های مخصوص گیلان
میوههای معروف گیلان جزو خوراکیهای مورد علاقه و دوست داشتنی برای ساکنین این استان سر سبز و همچنین مسافرانی که به این استان سفر کرده است.
زمانی که شما به استان گیلان سفر میکنید، حتما در محل استقرارتان یا در مسیر مسافرتتان باغهای پر رونق و میوههای رنگارنگ متنوع را دیدهاید. میوههای استان گیلان در هر فصل وجود دارند، این میوهها در فصل مشخصی رشد کرده و گاهی به صورت بوته، درختچه و درخت بسته به نوع میوه هستند.
در زمانهای گذشته این میوههایی که اکنون باغ و زمینهای کشاورزی میبینید، در جنگل به صورت وحشی و خودکار رشد میکردند؛ اما امروزه با مراقبت و کود دهی میوههای این درختان یا بوتهها پر بارتر شده است.
شاید شما عکس میوههای گیلان در سایتهایی دیده باشید که در رنگ و شکلهای متفاوت است. یک سری از این میوهها مختص استان گیلان میباشد و مابقی ممکن است در دیگر مکانهای جغرافیایی استانهای شمالی ایران یا کشورهایی که آب و هوایی مانند استان گیلان دارند به خوبی رشد و پرورش یابند.
انواع میوههای محلی استان گیلان کدامند؟
تعداد میوههای محلی استان گیلان بسیار زیاد است، بعضی از این گونه میوهها را میتوان در خارج از این استان که آب و هوایی همانند این استان زیبا دارد را یافت و بهره برداری کرد. در خیلی از موارد طعم و بوی این میوهها فراموش نشدنی است، این میوهها ممکن است جنگلی یا وحشی باشند و هم ممکن است به صورت اصلاح شده رشد کنند.
طبق تجربه همهی ما میدانیم میوههای ارگانیک و طبیعی که به صورت خود به خود در جنگل و مکانی رشد کرده همیشه خوشمزهتر و لذیذتر نسبت به میوههای گلخانهای یا اصلاح شده است؛ اما چند مورد باید در بررسی قرار گیرد که این دو مدل از رشد میوه با یک دیگر متفاوت هستند.
به عنوان مثال یکی از میوههای بومی گیلان که کونوس است هم در جنگل و هم در باغ و گلخانه رشد میکند. این میوه اگر در جنگل به صورت آزاد رشد کند شکل درختچهاش بزرگ ولی تعداد میوههای کمی دارد که این میوهها ریز، آبدار، گَستر (چسبندگی دهان) است که تمرکز رشد و به عمل رسیدن این میوهها در مرکز این درختچه، برای در دسترس نبود این میوه برای انسان و حیوانات باشد؛ اما کونوس که یکی از میوههای مخصوص گیلان است، وقتی در گلخانه یا باغ کاشته شود، برای کمک در رشد و بار دهی بیشتر میوه به این درختچه کود و سمپاشی میکنند و به آن مواد مغذی بیشتری میرسانند، این مواد باعث میشود که تغییراتی در شکل ظاهری درختچهی این گیاه ایجاد شود به این گونه که درختچه آن کوچک، تعداد محصول به بار آمده بیشتر، میوهاش بزرگتر و شیرین میباشد که از گَس بودن این میوه که خاصیت این میوهی خوشمزه است کم میکند. میوههای شما ایران به نامهای خوج، بادرنگ، انبوه، زالزالک، انار ترش (جنگلی)، خرمالو وحشی، خوج گلابی، ازگیل ژاپنی، ازگیل، هلو، تمشک و… هستند.
میخواهیم مواردی از محصولات کشاورزی استان گیلان که این میوههای خوشمزه میباشند را مورد بررسی قرار دهیم.
تمشک
این میوه جنگلی را حتما زمانی که شما به گردش در جنگل رفتهاید با یک رنگ مشکی دیدهاید.به تمشک، توت سیاه یا همان بلک بری گفته میشود که نام علمی آن روبوس است.
این میوه خوشمزه به صورت خودرو در جنگلهای شمالی ایران رشده کرده و هر جایی که درخت و سر سبزیای بود این بوته دیده میشد.
اما امروزه به دلیل افزایش جمعیت که سبب خانه سازی شده پوشش این گیاه کمتر شده است. از این میوه خوشمزه برای تهیه مربا و شرب و همچنین برای تزئین دسرها استفاده میشود. شکل بوتهی این گیاه به صورت مجموعهای تو در تو از رشته ساقهای که تیغ دار است که در اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان میتوان از این میوهی خوشمزه استفاده کرد.
این میوه که جزو میوههای جنگلی استان گیلان است در اول فصل بهار میوهی این گیاه به رنگ سبز روشن و با مزهای خیلی ترش روی بوته میتوان مشاهده کرد، پس گذر زمان در اواسط فصل بهار به رنگ قرمز دیده میشود و در اوایل فصل تابستان به رنگ مشکی که تمایز زیادی با رنگ بوتهی خود دارد میتوان دید که در این زمان مزهای بسیار شیرین و به یاد ماندنی دارد.
از خواص تمشک میتوان این موارد را نام برد که سرشار از آنتی اکسیدان میباشد و برای پوست بسیار مفید است و خاصیت ضد پیری دارد. باعث از بین رفتن رادیکالهای آزاد که سرطان زا هستند میشود.
ارزش غذایی تمشک در یک فنجان شامل 2 گرم پروتئین و 8 گرم فیبر میباشد. تمشک سرشار از ویتامین Cاست. برای چیدن تمشک دست خالی نمیتوان این کار را انجام داد، این میوه بوتهای پر از خار دارد و شما برای چیدن این میوه با دستکش باید انجام داد.
خوج
خوج از میوههای محلی گیلان است، درخت این میوه بسیار بزرگ و قطور است که همین موضوع سبب عمر چندین سالهی این درخت میشود. میوهی خوج شباهت زیادی نسبت به گلابی دارد اما با این تفاوت که خوج گردتر و پوست آن به رنگ قهوهای است، خوج دارای پوستی ضخیم است اما در زیر این پوست بافتی نرم و شیرین و گاهی ترش به دلیل نژاد آن است.
این میوه با داشتن آب فراوان و فیبر زیاد موجب درست کار کردن دستگاه گوارش میشود. بعضی از کشاورزان با پیوند زدن خوج و گلابی با هم میوهای جدید به وجود آوردهاند که همانند خوج خوشمزه اما با قیافهی گلابی میباشد. اما خوج اصلی دارای پوستی ضخیم و قهوهای رنگ است.
انار ترش (جنگلی)
یکی دیگر از میوههای شمال ایران انار ترش است که در مناطقی شمالی ایران مخصوصا در استان گیلان دیده میشود. انار ترش بر خلاف اناری که ما میشناسیم ریزتر و ترشتر است، در واقع ترش مزگی این انار باعث شده که رب انارهای اصیل گیلانی به دلیل خالصی زیادی که دارد ترش باشند و در خارج از این استان برای اینکه این ترشی را کمتر کنند با گوجه فرنگی یا رب انار شیرین و… مخلوط میکنند تا بتوانند از آن در غذا استفاده شود.
رب انار اصیل دارای غلظت زیاد و رنگ قرمز بسیار تیره و ترشی بسیار زیاد دارد. انار ترش را میتوان با شکل ظاهری کوچک و سبز تشخیص داد. این میوه با داشتن آنتی اکسیدان زیادی که دارد برای پوست بسیار مفید است و این میوه برای کسانی که مشکل معده دارند توصیه نمیشود.
البته خیلی دیگر از این میوهها وجود دارد که در آینده بررسی میشود، که میوههای پاییزی گیلان هم جزوو این موارد هستند. میوههای استان گیلان را خیلی از افرادی که به این استان برای مسافرت آمدهاند به صورت سوغات گیلان برای دوستن و آشنایان خود میبرند.