برنج بعد از گندم پر مصرف‌ترین غلات در قارۀ آسیا می‌باشد. به همین منظور دانستن خواص برنج برای تمام افرادی که از این غلات برای کسب انرژی مصرف می‌کنند، نیاز است.
جمعیت کل جهان به طور تقریبی حدود 8 میلیارد نفر می‌باشد که بیش از 50 درصد (59.76 درصد) جمعیت در قارۀ آسیا به زندگی کردن مشغول‌اند.
میزان مصرف برنج در این قاره نسبت به دیگر قاره‌ها بسیار زیادتر است. بیشترین مزارع کشت برنج هم نیز در این قاره قرار گرفته است. محققان آسیایی و اروپایی به بررسی این غلات که به‌عنوان وعدۀ غذایی اصلی در زندگی ساکنین این قاره محسوب می‌شود، تحقیقات بسیار فراوانی انجام داده‌اند تا از معایب و فواید برنج مطلع شوند.
دلیل انجام گیری این تحقیقات مصرف خود برنج می‌باشد، یعنی از دانۀ برنج برای خوراکی بیشتر مورد استفاده قرار می‌دهند و گندم را بیشتر به‌صورت آرد شده و مخلوط با دیگر مواد خوراکی دیگر در وعده‌های غذایی خود جای‌داده‌اند.
اولین موردی که در این تحقیقات انجام گرفته بررسی شد، ارزش غذایی برنج برای بدن بود که براین‌اساس آن می‌توانستند از تأثیرات برنج بر روی بدن پس از مصرف در بلند مدت یا کوتاه مدت، اطلاعاتی با ارزشی به دست آورند.
خواص و فواید انواع برنج
در کشور ایران تنوع بالایی از برنج وجود دارد که اکثر این برنج‌ها در داخل کشور کشت می‌شوند و در موارد محدودی این برنج‌ها به ایران وارد می‌شوند.
از دیرباز در ایران پذیرایی با برنج از میهمانانی که برای صرف ناهار یا شام به منزلمان می‌آیند مورد استفاده قرار می‌گرفت و هم اکنون نیز از این روش برای پذیرایی میهمانان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برنج سفید جزو برنج‌هایی محسوب می‌شود که به همراه خورشت‌های متنوع و رنگارنگ در سفرۀ هر ایرانی مشاهده می‌شود.
دانستن خواص برنج سفید بر همین اساس بسیار مورد توجه ایرانیان و دیگر کشورهای استفاده کننده از این برنج قرار گرفته است.
مصرف برنج سفید برای افراد بدنساز، کمک به معده و دستگاه گوارش، رفع یبوست و اسهال، درمان درد کلیه و مثانه، فراهم انرژی برای جنین و زن باردار، کمک به لاغر و کاهش وزن، بهبود روند سلیاک، کاهش فشار خون و قلب، کمک در روند درمان سرطان، جلوگیری از آلزایمر بسیار زیاد مناسب می‌باشد.
یکی از خواص برنج که می‌توان نام برد داشتن کربوهیدرات فراوان است که اشخاصی علاقه‌مند به بدنسازی می‌توانند برای دریافت انرژی مورد نیاز خود از برنج سفید در وعده‌های غذایی خود استفاده کنند.
وجود ویتامین و مواد معدنی به مقدار زیاد در برنج سفید موجب شده است که سیستم ایمنی زن باردار و جنین در حال رشد به خوبی عمل کند. همچنین با وجود این فواید برنج کمک بسیار زیادی در نمو و رشد جنین می‌توان مشاهده کرد.
برنج قهوه‌ای از دیگر برنج‌هایی محسوب می‌شود که در کشور ایران وجود دارد و برای درمان بسیاری از مشکلات گوارشی، کمک به کنترل دیابت، درمان اختلالات عصبی، تنظیم خواب، کنترل کلسترول خون، درمان پوکی استخوان و… بسیار مفید بوده و مورد مصرف قرار می‌گیرد.
همان‌طور که گفته شد از برنج قهوه‌ای برای تقویت و درمان مشکلات سیستم گوارشی مورد استفاده اشخاص قرار می‌گیرد.
در طب سنتی نیز این برنج برای افرادی که دچار ضعف و بد هضمی هستند تجویز می‌شود. فیبر و گروه ویتامینی B موجود در برنج قهوه‌ای باعث می‌شود که سیستم گوارش تقویت یافته و از بروز مشکلات گوارشی و همچنین یبوست‌های خطرناک که موجب هموروئید‌های شدید می‌شوند جلوگیری کند.
از دیگر خواص برنج قهوه‌ای می‌توان به تنظیم کردن خواب اشاره کرد. این برنج با داشتن ملاتونین مورد نیاز که بدن در ترشح آن دچار مشکل شده است باعث کمک بسیار زیادی به اشخاصی شده تا از این اختلالات در خواب دور شوند و به یک خواب باکیفیت برسند. خواب خوب و باکیفیت موجب افزایش شادی و امید در زندگی را به دنبال دارد پس باید برای داشتن خواب باکیفیت تلاش کرد.
برنج قرمز جزو برنج‌هایی محسوب می‌شود که از کشور تایلند به ایران وارد شده و دلیل نام‌گذاری آن رنگ قرمز و سرخ این برنج می‌باشد. این برنج جزو محدود برنج‌هایی است که ساکنین ایران با آن آشنایی دارند. به این برنج، برنج وحشی نیز گفته می‌شود.
رنگ قرمز این برنج به دلیل روش سنتی و دیرینۀ آن می‌باشد که موجب شده مقداری از سبوس برنج بر روی آن باقی بماند و رنگ برنج را به قرمز یا قهوه‌ای روشن در آورد.
از مهم‌ترین خواص برنج قرمز می‌توان مناسب بودن برای کاهش وزن و کمک به لاغری اشاره کرد. فیبر زیاد موجود در این برنج باعث می‌شود که با خوردن مقدار کمی از این برنج، اشخاص احساس سیر بودن داشته باشند و از ادامه خوردن غذا دست بکشند. همچنین این برنج برای درمان زخم معده و عفونت‌های روده بسیار زیاد مناسب است.
مصرف این برنج برای افرادی که به دیابت نوع دوم دچار هستند بسیار مفید است. برنج قرمز از کربوهیدرات پایینی برخوردار است که سطح قند خون را کاهش داده و کنترل می‌کند.
برنج سیاه از دیگر برنج‌هایی است که از کشور چین به ایران وارد می‌شود. این برنج به رنگ برنج ارغوانی معروف است. برنج سیاه از کمیاب‌ترین برنج‌های موجود در دنیا به حساب می‌آید و دلیل این کمیابی، وجود افراد کمی است که از کشت این برنج اطلاع دارند. این برنج جزو کامل‌ترین برنج‌های موجود از نظر ویتامین، مواد معدنی، آنتی اکسیدان و… می‌باشد.
برنج سیاه به دلیل جاگذاری یک لایه سبوس به رنگ مشکی، پس از پوست کندن این برنج است. از خواص برنج سیاه می‌توان وجود آنتی اکسیدان‌های فراوان در این برنج نام برد که برای درمان سرطان و جلوگیری و پیشگیری از بروز این بیماری خطرناک در افراد را موجب می‌شود.
آنتی اکسیدان موجود در این برنج نوع به خصوصی است که آنتوسیانین نام دارد. این آنتی اکسیدان قابلیت جذب در آب را دارد و به همین دلیل به راحتی در بدن جذب شده و اثرات مستقیم و مفیدی بر بدن شخص اعمال می‌کند.
ارزش غذایی برنج
همان‌طور گه گفته شد برنج از جمله غلاتی است که بعد از گندم به مقدار زیاد مصرف می‌شود. مصرف سالانۀ برنج برای هر شخص بزرگ سال حدوداً 35 کیلو می‌باشد که طور تقریبی در روز 96 گرم مورد استفاده قرار می‌دهند.
این مقادیر گفته شده پس از وارد شدن به بدن شخص، انرژی مورد نیاز برای زندگی کردن و انجام کارهای روزانه به طور تقریبی کافی می‌باشد.
ارزش غذایی برنج در هر 96 الی 100 گرمی که در طول روز مصرف می‌کنیم، دارای 130 کالری، 0.3 گرم چربی، 0.1 گرم چربی اشباع شده، صفر میلی‌گرم کلسترول، 1 میلی‌گرم سدیم، 35 میلی‌گرم پتاسیم، 28 گرم کربوهیدرات، 0.4 گرم فیبر، 0.1 گرم قند، 2.7 گرم پروتئین، 1 درصد کلسیم، 1 درصد آهن، 5 درصد ویتامین B6، 3 درصد منیزیم می‌باشد.
تمام این موارد پس از وارد شدن به بدن تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر روی بدن اعمال می‌کنند که در بعضی موارد خوب و در بعضی دیگر باعث ضرر رساندن به بدن شخص می‌شود. اما فواید برنج از مضرات آن خیلی بیشتر است که در بالا، دربارۀ خواص و تأثیراتی مثبتی که هر مدل برنج بر روی بدن شخص مصرف کننده دارد توضیح داده‌ایم.
طبع برنج
چاز زمان‌های قدیم تا به امروز، اشخاص بسیار زیادی به طبع سنتی و روش‌های درمانی آن علاقۀ زیادی دارند. یکی از مهم‌ترین عواملی که در طب سنتی مورد بررسی قرار می‌گیرد طبع مواد خوراکی است.
طبق بررسی‌های انجام شده به‌طورکلی طبع برنج سرد است و برای افرادی که طبع بدنی‌شان سرد دارند، ممکن است مضراتی زیادی به همراه داشته باشد.
به همین منظور پزشکان طب سنتی توصیه می‌کنند که برای مصرف برنج حتماً آن را به همراه مصلحش (به موادی که سردی یا گرمی مواد خوراکی کم یا خنثی می‌کند) مصرف کنند تا از خواص برنج برای سلامتی به خوبی بهره‌مند شوند.
اما برنج‌هایی هم وجود دارند که دارای طبع گرم می‌باشند. برنج قهوه‌ای و برنج‌هایی که در جنوب کشور کشت می‌شوند از طبع گرمی برخوردار هستند.
مواردی که در این مقاله مطرح شد به ما دربارۀ خواص برنج و مضراتی که با رعایت نکردن مقدار و شیوۀ مصرف برنج به بدنمان آسیب خواهد رساند توضیحاتی انجام گرفت.
در ادامه به بررسی برنج و تأمین انرژی برای بدن، کنترل فشار خون توسط مصرف برنج، کم کردن خطر ابتلا به سرطان، و خواصی که بر روی پوست، مو، قلب، مغز، سیستم گوارش و زیبایی را بررسی خواهیم کرد.
