ما در این مقاله قصد داریم علت شکرک‌زدن عسل را بررسی کنیم. در این مطلب به پرسش‌های شما در مورد عسل طبیعی و دلیل شکری شدن عسل پاسخ خواهیم داد.
بسیاری از مردم این سؤال در ذهنشان خطور می‌کند که علت شکرک زدن عسل چیست و همیشه این دغدغه را دارند که چرا عسلی که با نام عسل طبیعی به آنها فروخته شده است شکرک زده است. نام علمی شکرک زدن رس بستن یا کریستاله شدن است.
عسل به‌عنوان یک ماده مفید و مغذی که دارای خواص بسیاری است در هرم غذایی مردم جایگاه ویژه‌ای دارد. عسل دارای فواید بسیاری بوده که مصرف روزانه و منظم آن برای سلامت بدن مفید است.
اما دلیل اصلی اینکه عسل شکرک می‌زند چیست؟ آیا عسلی که شکرک می‌زند طبیعی است یا تقلبی؟
آیا وجود بافت شکرک در عسل پس از گذشت مدتی نشانه ناسالم بودن عسل است؟ راه‌های جلوگیری از شکرک زدن عسل چیست؟ تمام این موارد و سؤالاتی ازاین‌قبیل در این مقاله پاسخ داده خواهد شد.
علت شکرک‌زدن عسل چیست
می‌دانید که وقتی عسل شکرک می‌زند بیرون آوردن آن از بطری سخت‌تر می‌شود، زیرا متبلور شده است. اگر این اتفاق برای شما افتاد، جای نگرانی نیست! کریستالیزاسیون یک اتفاق طبیعی است که فقط روی رنگ و بافت عسل تأثیر می‌گذارد و به‌راحتی می‌توان عسل را به حالت اول و نرم برگرداند.
ازآنجایی‌که عسل از شهد ساخته می‌شود، زنبورها آن را پردازش کرده و آنزیم‌های خاصی به آن تزریق می‌کنند. یکی از این آنزیم‌ها، گلوکز اکسیداز، به حذف هرگونه آب از عسل کمک می‌کند. نتیجه این فرایند این است که عسل طبیعی در هنگام نگهداری تمایل به کریستالی شدن و غلیظ شدن دارد.
عسل به‌عنوان یک شیرین‌کننده استفاده می‌شود، بنابراین جای تعجب نیست که در درجه اول از شکر تشکیل شده است. تقریباً 70٪ یا گلوکز و فروکتوز، 10٪ از قندهای مضاعف یا پیچیده و حدود 20٪ از آب تشکیل شده است، به این معنی که قند عسل بیش از آن چیزی است که می‌تواند به طور طبیعی در آب حل شود.
بااین‌حال، تعادل ظریف قند و آب نمی‌تواند برای همیشه باقی بماند و زنجیره‌های گلوکز در عسل شروع به شکستن می‌کنند. مولکول‌های گلوکز از محلول آب قند بیرون می‌افتند و خود را به ماده جامد موجود در عسل می‌چسبانند و سپس به یکدیگر می‌چسبند.
در اصل، همه اینها بدان معنی است که ماده تردی که در طول فرایند کریستالیزاسیون ایجاد می‌شود چیزی بیش از کریستال‌های قند نیست!
به همین دلیل است که می‌توان با گرم‌کردن عسل، آن را به حالت مایع برگرداند. گرما به‌سادگی کریستال‌ها را ذوب می‌کند و آنها را به محلول عسل باز می‌گرداند.
بسیاری از مردم بر این باورند که زمانی که عسل آنها متبلور شد، فاسد شده و دیگر قابل‌خوردن نیست.
این اشتباه است، زیرا عسل طبیعی یکی از تنها غذاهایی است که هرگز تاریخ مصرف آن تمام نمی‌شود (اگر به‌درستی مهروموم شده باشد). عسل کریستالیزه کاملاً خوراکی است.
در واقع می‌توانید از آن به همان روشی که از عسل مایع استفاده می‌کنید استفاده کنید! ازآنجایی‌که کریستال‌ها به‌راحتی ذوب می‌شوند، می‌توانید عسل را مستقیماً در قهوه یا چای داغ خود بریزید.
علت شکرک‌زدن عسل چیست
شکرک‌زدن عسل نشانه چیست؟
بنا به دلایلی، این تصور وجود دارد که عسلی که شکرک می‌زند، خراب شده یا این که نشانه‌ای از تقلبی بودن عسل است. نه! این در واقع نشانه کیفیت بالای عسل است.
عسل محلول فوق اشباع از دو قند گلوکز و فروکتوز است. ازآنجایی‌که این ماده فوق اشباع است، شکرک زدن یک فرایند شیمیایی طبیعی است که در آن برخی از قندها در نهایت از محلول خارج می‌شوند. عسل حتی زمانی که هنوز در شانه باشد ممکن است متبلور شود یا شکرک بزند.
مهم‌ترین دلایل شکرک‌زدن عسل عبارت‌اند از:
- درجه حرارت: اگر دما به کمتر از 50 درجه فارنهایت (10 درجه سانتیگراد) برسد، عسل در کندو متبلور می‌شود و اگر عسل را در جای سردی نگهداری کنید، عسل در ظروف شما متبلور می‌شود. پیداکردن یک مکان گرم‌تر برای نگهداری عسل، بلور شدن را کند می‌کند.
- نسبت گلوکز و فروکتوز در عسل: عسل محلول فوق اشباع دو قند گلوکز و فروکتوز است. نسبت این دو قند مشخصه گیاهانی است که زنبورها برای تهیه عسل خود از آنها تغذیه کرده است.
- این گلوکز است که متبلور می‌شود، بنابراین برخی از انواع عسل به دلیل اینکه گلوکز پایینی دارند در برابر تبلور مقاومت بیشتری دارند. عسل‌های یونجه و شبدر به‌سرعت متبلور می‌شوند.
- عسل‌های افرا و شاه توت به‌آرامی متبلور می‌شوند. واقعاً راه آسانی برای کسی که خود اهل عسل نیست وجود ندارد که بداند کدام عسل سریع‌تر یا کندتر متبلور می‌شود، اما این بهانه خوبی برای آزمایش طعم و عطر عسل‌های گیاهی مختلف است..
راه جلوگیری از شکرک‌زدن عسل
بهترین راه برای جلوگیری از شکر شدن عسل، نگهداری آن در دمای اتاق است. ایده‌آل‌ترین مکان برای نگهداری در یک کمد تاریک و دور از نور مستقیم خورشید است.
از نگهداری آن در یخچال خودداری کنید، زیرا دمای پایین‌تر باعث بلور شدن سریع‌تر عسل می‌شود.
در نهایت، به‌خاطر داشته باشید که تمام عسل‌ها در نهایت متبلور می‌شوند، زیرا این یک عارضه جانبی طبیعی از ترکیب شیمیایی آن است. اما به‌طورکلی دوراه برای نگهداری عسل در حالت مایع وجود دارد. این دوراه معمولاً توسط تاجران و فروشندگانی که در سطح بالایی عسل تولید می‌کنند مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- گرمایش: این یک راه‌حل تجاری است. بیشتر عسل‌ها برای سهولت دربسته بندی حرارت داده می‌شوند. عسل می‌تواند بسیار چسبناک باشد که فرایند بسته‌بندی را به میزان قابل توجهی کند می‌کند.
بیشتر تاجران تجاری، عسل را گرم می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که کل دسته از دما یکسان است و باعث می‌شود که چسبناک کمتری داشته باشد.
عسل نیز برای جلوگیری از آلودگی احتمالی پاستوریزه می‌شود. در نتیجه، ممکن است متوجه شوید که برخی از مارک‌های تجاری نسبت به عسلی که در حیاط‌خلوت خود برداشت کرده‌اید، زمان بیشتری طول می‌کشد تا شکرک بزنند.
- میکروفیلتراسیون: عسل برای شکرک‌زدن یا همان کریستالیزه شدن به ذرات حباب، گردوغبار یا حتی ذرات گرده گل نیاز دارد.
- میکروفیلتراسیون شامل حذف تمام اجسام خارجی، از جمله ذرات ریز گردوغبار است که ممکن است پایه‌ای برای شکرک‌زدن باشد. ازاین‌رو، این فرایند از شکری شدن عسل جلوگیری می‌کند. برخی از این ذرات با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده نیستند، بنابراین نیاز به یک میکرو فیلتر است.
